Cổ phiếu ưu đãi là gì? Có gì khác so với cổ phiếu thường?
Cổ phiếu ưu đãi là gì? Cổ phiếu là một loại tài sản do công ty cổ phần phát hành cho các nhà đầu tư, cổ đông. Khi đầu tư vào công ty cổ phần đó, các nhà đầu tư sẽ được lựa chọn 1 trong 2 loại cổ phiếu đó là cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi.
Loại cổ phiếu phổ thông đã trở nên quá quen thuộc đối với các nhà đầu tư chứng khoán rồi. Tuy nhiên, cổ phiếu ưu đãi lại khác. Vậy bạn đã biết cổ phiếu ưu đãi là gì chưa? Đặc điểm cổ phiếu ưu đãi là gì, có gì khác so với cổ phiếu phổ thông?
Nếu chưa thì hãy cũng Sinvest theo dõi các thông tin ngay dưới đây nhé.
1. Khái niệm về cổ phiếu
Như các bạn đã biết, cổ phiếu là một loại chứng khoán được phát hành nhằm xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư khi tham gia vào công việc kinh doanh của công ty.
Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư mới tham gia vào chứng khoán không biết rằng cổ phiếu được chia thành 2 loại là cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường) và cổ phiếu ưu đãi. Mỗi loại cổ phiếu sẽ có những đặc điểm khác nhau.
1.1. Cổ phiếu phổ thông là gì?
Cổ phiếu phổ thông là gì? Cổ phiếu phổ thông hay còn được gọi là cổ phiếu thường, được phát hành với mục đích ghi nhận quyền sở hữu của chủ đầu tư đối với doanh nghiệp và công ty. Những ai sở hữu Cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường) sẽ được gọi là cổ đông và sẽ được hưởng những quyền lợi cơ bản của công ty cổ phần như:
- Quyền quản lý và biểu quyết đối với doanh nghiệp
- Quyền quyết định đối với tài sản của doanh nghiệp
- Quyền chuyển nhượng cổ phần đang nắm giữ cho người khác
Ngoài ra, cổ đông còn sẽ nhận được rất nhiều lợi ích khác khi sở hữu cổ phiếu phổ thông. Dù cổ phiếu phổ thông mang tới rất nhiều lợi ích nhưng nguồn thu nhập của nhà đầu tư sẽ phải phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, lợi nhuận mà nhà đầu tư nhận được sẽ không ổn định.
Nếu như xảy ra trường hợp công ty bị phá sản thì cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông sẽ được thanh toán cuối cùng.
1.2. Cổ phiếu ưu đãi là gì?
Đến với loại cổ phiếu thứ hai, chính là cổ phiếu ưu đãi. Có rất nhiều người không hiểu rõ và lầm tưởng đây là một loại cổ phiếu “tặng kèm” và không tác dụng gì cả. Tuy nhiên, sự thực lại không phải như các nhà đầu tư đó nghĩ.
Cổ phiếu ưu đãi là gì? Đây là một loại chứng khoán đặc biệt, chúng vừa mang đặc điểm của loại cổ phiếu phổ thông mà cũng vừa sở hữu tính chất giống trái phiếu. Bất kỳ ai nắm giữ cp ưu đãi đều trở thành cổ đông ưu đãi của công ty. Đồng thời, những cổ đông đó cũng sẽ nhận được lợi thế nhất định về khoản chi trả cổ tức và những quyền lợi ưu tiên trong trường hợp công ty bị phá sản.
Ngoài ra, CP ưu đãi còn có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông trong khi cổ phiếu phổ thông lại không thể chuyển đổi thành bất kỳ loại cổ phiếu nào khác.
2. Đặc điểm của cổ phiếu ưu đãi là gì?
Để hiểu rõ hơn cổ phiếu ưu đãi là gì, bạn hãy đến với những đặc điểm cơ bản của loại cổ phiếu này.
2.1. Cổ phiếu ưu đãi còn sở hữu nhiều đặc điểm thú vị
- Ưu tiên về cổ tức và thanh toán nếu như doanh nghiệp rơi vào tình trạng phá sản.
- Hưởng cổ tức ổn định mà không phải phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
- Ưu tiên nhận cổ tức trước các cổ đông thường
- Có thể chuyển đổi thành cổ phiếu linh hoạt một cách dễ dàng
2.2. Công thức tính cổ phiếu ưu đãi
Cổ tức của CPƯĐ theo công thức sau:
Tỷ lệ cổ tức = Cổ tức đã trả / lợi nhuận ròng
Tỷ lệ cổ tức ưu đãi được tính bằng cổ tức đã trả hàng năm chia cho lợi nhuận ròng trên mỗi cổ phiếu.
Ngoài công thức trên, ta còn cách tính cổ tức của CP ưu đãi bằng công thức này:
Tỷ lệ cổ tức cổ đông = 1 – tỷ lệ duy trì
Trong công thức trên thì: Tỷ lệ duy trì = (EPS – DPS) / EPS.
Đơn vị DPS biểu thị cho cổ tức tính trên mỗi cổ phiếu và EPS biểu thị cho lợi nhuận tính trên mỗi cổ phiếu.
3. So sánh cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi
Sau khi đã nắm rõ các khái niệm về cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi thì chúng ta hãy tiếp tục với phần So sánh cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi. Dù được định nghĩa khác nhau nhưng vẫn có rất nhiều người nhầm lẫn giữa hai loại cổ phiếu phổ thông và ưu đãi.
Vì thế, để tránh nhầm lẫn, các bạn có thể tham khảo thông tin ở bảng so sánh dưới đây nhé.
| Cổ phiếu phổ thông | Cổ phiếu ưu đãi | |
| Bản chất | Cổ phiếu phổ thông là loại cổ phiếu mà công ty cổ phần bắt buộc phải có | Là loại cổ phiếu tự nguyện |
| Lợi tức | Lợi tức đến từ cổ phiếu phổ thông không ổn định bởi còn phải phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp | Lợi tức đến từ CPƯĐ ổn định theo một tỷ lệ cố định trên mệnh giá của cổ phiếu |
| Cổ tức | Cổ tức có thể thay đổi, tùy theo kết quả của hoạt động kinh doanh | Cổ tức cố định |
| Quyền biểu quyết | Những ai nắm giữ cổ phiếu phổ thông đều có quyền biểu quyết trong hội đồng cổ đông | Chỉ những ai sở hữu CPƯĐ biểu quyết mới có quyền |
| Quyền quản lý | Người sở hữu cổ phiếu phổng thông có quyền quản lý công ty | Người nắm giữ CPƯĐ sẽ không được bầu cử hay ứng cử trong hội đồng quản trị |
| Ưu tiên | Trong trường hợp công ty bị phá sản thì những người nắm giữ cổ phiếu phổ thông sẽ phải thanh toán cuối cùng | Trường hợp công ty bị phá sản thì những người nắm giữ CPƯĐ sẽ được ưu tiên thanh toán đầu tiên |
4. Phân loại cổ phiếu ưu đãi
Nhằm đáp ứng nhu cầu tìm kiếm lợi nhuận ổn định của các nhà đầu tư, công ty cổ phần đã phát hành ra 3 loại CPƯĐ chính. Bạn có biết các loại đấy là gì không?
Đó chính là: Cổ phiếu ưu đãi cổ tức, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết và cổ phiếu ưu đãi hoàn lại.
Tuy nhiên, trên thực tế thì còn một loại cp ưu đãi nữa đó là CPƯĐ do Điều lệ của công ty quy định. Loại cổ phiếu này được phát hành hay không còn tùy thuộc vào công ty nữa. Do đó, chúng ta sẽ chỉ tìm hiểu 3 loại cp ưu đãi chính thôi nhé.
4.1. Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là gì?
Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là gì? Đến với loại đầu tiên đó là cổ phiếu ưu đãi cổ tức. Những người nắm giữ CP ưu đãi cổ tức sẽ nhận được cổ tức ổn định. Đặc biệt, cổ tức mà cổ đông ưu đãi nhận được sẽ không phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của công ty. Hơn hết, cổ đông ưu đãi sẽ là người nhận được cổ tức sớm nhất.
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích đó thì cp ưu đãi cổ tức vẫn còn hạn chế một số quyền lợi. Cổ đông ưu đãi sẽ không có quyền tham gia biểu quyết hay ứng cử, đề bạt bất kỳ thành viên nào trong hội đồng quản trị của công ty.
4.2. Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết là gì?
Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết là gì? Cp ưu đãi biểu quyết cho phép người nắm giữ có quyền biểu quyết nhiều hơn so với cổ phiếu phổ thông. Số phiếu biểu quyết của cổ phiếu này sẽ còn tùy thuộc vào điều lệ của từng công ty. Với vai trò quan trọng như vậy, nên chỉ có những đối tượng được Chính phủ ủy quyền hoặc là cổ đông sáng lập mới được nắm giữ CP ưu đãi biểu quyết.
Điểm đặc biệt của cp ưu đãi biểu quyết do cổ đông sáng lập đó chính là chúng chỉ có thời hạn trong vòng 3 năm kể từ ngày công ty được cấp phép giấy hoạt động kinh doanh. Sau khi ưu đãi biểu quyết hết hiệu lực, số cổ phiếu đó sẽ chuyển thành cổ phiếu phổ thông. Người nắm giữ hoàn toàn có thể sử dụng các chức năng, quyền lợi mà cổ phiếu phổ thông đem lại.
4.3. Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại là gì?
Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại là gì? Đây là một loại cổ phiếu được công ty cổ phần phát hành nhằm trả lại số vốn góp cho những người sở hữu mỗi khi họ yêu cầu hoặc theo các điều kiện được quy định rõ. Có thể nói rằng, CP ưu đãi hoàn lại là một công cụ huy động vốn hiệu quả dành cho các doanh nghiệp mà không cần tận dụng tới quyền kiểm soát công ty.
Cp ưu đãi hoàn lại là loại cổ phiếu được công ty phát hành nhằm trả lại số vốn góp cho các nhà đầu tư
Không chỉ thế, ưu đãi hoàn lại còn mang lại lợi ích cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp trong nhiều trường hợp như giúp hạn chế nhiều rủi ro, an toàn hơn cổ phiếu thường,…
5. Những lợi ích và rủi ro của cổ phiếu ưu đãi là gì?
Chúng tôi đã cung cấp cho các bạn đầy đủ thông tin về CP ưu đãi ở phần trên. Tuy nhiên đối với một nhà đầu tư, tìm hiểu những kiến thức cơ bản thôi là chưa đủ.
Chúng ta cần phải hiểu rõ những lợi ích và rủi ro của cổ phiếu ưu đãi là gì. Để từ đó nghiên cứu thật kỹ và đưa ra quyết định đúng đắn nên đầu tư loại cổ phiếu nào nhé. Cụ thể, lợi ích và rủi ro của cp ưu đãi như sau.
5.1. Lợi ích của cổ phiếu ưu đãi là gì?
Lợi ích của cổ phiếu ưu đãi là gì? Cổ phiếu ưu đãi mang tới nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và các nhà đầu tư.
Đối với nhà đầu tư, cổ phiếu ưu đãi giúp người nắm giữ được hưởng nhiều quyền lợi, đặc biệt là mức cổ tức cao hơn so với những người nắm giữ cổ phiếu thường. Chưa kể, những người sở hữu cp ưu đãi luôn được nhận được sự ưu tiên đến từ công ty.
Nếu như bạn là người nắm giữ cp ưu đãi biểu quyết thì bạn sẽ có tiếng nói lớn trong công ty. Đặc biệt hơn, quyết định của bạn sẽ ảnh hưởng tới cơ cấu, phương thức hoạt động của cả công ty.
Còn đối với các công ty cổ phần, CP ưu đãi có khả năng thu hút thêm nguồn vốn kinh doanh giúp cho công ty làm ăn phát triển hơn. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng có thể mua lại số CP ưu đãi. Tuy nhiên chỉ với trường hợp chi phí để chi trả cho các quyền lợi của CP ưu đãi quá cao.
Lợi ích của CPƯĐ là gì đối với các nhà đầu tư và doanh nghiệp?
5.2. Rủi ro của cổ phiếu ưu đãi là gì?
Lợi nhuận luôn đi kèm với rủi ro. Cp ưu đãi cũng là một loại chứng khoán nên khi đầu tư, bạn hoàn toàn có thể gặp những rủi ro đến từ loại cổ phiếu này. Cụ thể những rủi ro đó là gì?
- Cổ phiếu ưu đãi không cho phép các nhà đầu tư chuyển nhượng. Điều này sẽ hạn chế việc kiếm thêm lợi nhuận của các nhà đầu tư nếu như thị trường chứng khoán có xu hướng tăng
- Việc phát hành thêm CPƯĐ sẽ gây ảnh hưởng tới cổ phiếu phổ thông và ảnh hưởng tới lợi ích của cổ đông
- Doanh nghiệp sẽ phải chi trả nhiều loại chi phí nếu phát hành thêm cp ưu đãi
- Doanh nghiệp phải hoàn lại số vốn mà nhà đầu tư đã góp nếu như bị phá sản
Rủi ro của CPƯĐ là gì đối với các nhà đầu tư và doanh nghiệp?
6. Làm sao để mua cổ phiếu ưu đãi
Khi doanh nghiệp có chính sách phát hành cp ưu đãi thì lúc này cổ đông sẽ được quyền sở hữu. Điều này có nghĩa là bạn phải nắm giữ một lượng cổ phiếu phổ thông nhất định mới có thể mua được loại cổ phiếu này.
Nếu bạn đáp ứng được tiêu chí trên, bạn có thể mua được cổ phiếu với giá thấp hơn mức giá đang hiện hành. Dưới đây là một số hình thức mua cổ phiêu ưu đãi:
- Mua bằng tiền mặt: Bạn đến trụ sở giao dịch công ty môi giới và mang theo giấy tờ tùy thân (như CMND/CCCD…) và tiền mặt. Bạn nộp hồ sơ và tiền để thực hiện quyền mua CPƯĐ.
- Mua bằng hình thức chuyển khoản: Bạn chuyển số tiền cần thiết vào tài khoản ký quỹ để thực hiện quyền mua (STK tại website chính thức của công ty)
- Mua bằng hình thức tổng đài: Bạn sẽ liên hệ với tổng đài công ty môi giới và đăng ký mua theo hướng dẫn tổng đài viên.
- Mua online: Bạn thao tác các bước trên website hoặc ứng dụng di động của công ty môi giới chứng khoán.
7. Tổng kết về Cổ phiếu ưu đãi
Vậy là chúng tôi đã tóm tắt toàn bộ kiến thức về cp ưu đãi cho các bạn ở bài viết ngày hôm nay. Hy vọng rằng các bạn có thể hiểu rõ cổ phiếu ưu đãi là gì và phân biệt được cổ phiếu ưu đãi với cổ phiếu thường. Chúc các bạn luôn thành công trên con đường đầu tư chứng khoán của mình.
Những câu hỏi thường gặp
Làm sao để mua được cổ phiếu ưu đãi?
Có 4 cách để mua CPƯĐ nhưng trước tiên bạn cần đủ điều kiện để có thể mua: là cổ đông nắm giữ một lượng cổ phiếu nhất định, sau đó mua dưới 4 hình thức: Tiền mặt – Chuyển khoản – Qua tổng đà- Online.
Cổ phiếu ưu đãi gồm loại nào?
Nó gồm 3 loại chính:
- CPƯĐ cổ tức
- CPƯĐ biểu quyểt
- CPƯĐ hoàn lại
Cách tính cổ tức của cổ phiếu ưu đãi là gì?
Tỷ lệ cổ tức = Cổ tức đã trả / lợi nhuận ròng
Tỷ lệ cổ tức ưu đãi được tính bằng cổ tức đã trả hàng năm chia cho lợi nhuận ròng trên mỗi cổ phiếu.
Một số bài viết kiến thức bạn có thể tham khảo:
